Bawipa bochan, Nun I zoh than

Sam. 37:4-5 Bawipa kha i bochan uh law nan lungthli tum kha an pek hna lai. Na nunnak kha Bawipa pe law, amah kha i bochan law amah nih an bomh lai

Bawipa kan i bochan ahcun kan lungthli tum kha a kan pek hlei ah, amah nih zei kan tuah mi poah ah a kan bom rih lai. Nithaizing ah kan dih lak Sam 37 dih lak hi rel hrimhrim hna uh sihlaw, kan nun i zoh than hna uh sih. Bawipa kan i bochan taktak maw, a kan timh piak mi lam ah teh kan kal maw ti hi kan nun i zoh than hna uh sih.

Parpar hi abu te in an um tikah, asi lo le, pangpar um in ningcang tein chiahtikah zoh aa dawh hringhran. A hmu tu hna thinlung a nuam i mi thinlung adam ter. Khi pangpar khi pakhat tete, phunkhat tete in ram chung ah an um cio tikah zoh aa dawh tuk lem lo. Asinain, abu tein an vun chiah i an vun ţamhmawih tik ah aa dawh khun i a hmutu, a zohtu caah zoh aa dawh i thinlung zong a nuam. Mirang phungthluk ah ‘Hnawm ti mi hi a um lo, a mah a umnak ding hmun le zawn te i a um lo mi lawng khi hnawm an si,’an ti. Pangpar pakhat hi zeltluang hna ah rak um sehlaw a um nak ding hmun a si ti lo caah hnawm ah aa cang ko. Cucaah, kan um nak ding hmun i kan um lo tik ah midang caah hnawm si sual a fawi te, cucaah kan um nak hmun le kan tuah mi pawl hi i zoh than lengmang ding hi a herh ngaingai.

Mifim Socrates nih cun, Un-examining life is not worth to live (nun i zoh/ i check than lengmang nak a um lo mi cu nun a phu lo) a rak ti. Ho dah ka si, zeidah ka tuah, zeidah ka tuah awk asi ti mi hi i theih ngaingai a hau. Khrihfa mi nih kan um lo nak ding hmun ah kan um awk asi lo. Bible ca Pathian Bia in kan nun kan i zohthan lengmang a hau. Keimah hmuh ton mi ah: Philippines ah hin sianginn kai ding in kan ra cio hna i, siang hngakchia asi mi nih cun, ca kha a pakhatnak ah a tuah, a zoh, aa zuam chih ding asi ko. Zeicahtiah, kan rat mi hrimhrim hi sianginn kai dingin kan ra mi asi. Micheu cu, sianghngakchia an si le si lo hmanh theih khawh an har ngaingai cang. Dih ding caan ah dih ti lo, ca zong tuah ti lo, tangka harsa ruang ah le si fawn lo tibantuk kan um pah len. Cu bantuk cu un-examining life zeidah ka rak tuah ti zong a tuak ti lo mi a si cang i, hnawm bantuk asi cang caah, mi caah retheih a si cang. Kan lam kan i palh lo ding hi a herh ngaingai ko. Cucu, sianghngakchia lei kap in tahchunhnak va siseh law, thil dang, rian dang lei zong in kan um nak hmun le kan tuah mi thil hi a dik maw ti kha i zoh than lengmang kan hau.

Khrihfa a si mi nih cun, ka nun hi Pathian ka bochan i ka zumh tak maw, hmurka longin dah ka chim, keimah tuah khawh mi ah cun keimah duh ning longin dah ka kal ton ti mi hi i zoh than lengmang kan herh ngaingai mi asi. Pathian kan zumh ngam tak lo i, kan i bochan lo poah ahcun hnawm kan si ko, cu tikah Pathian nih cu hnawm cu nidongh ni ah hell ah a hlawnh te ko hnga. Cucaah, kan khrihfa nun hi nifatin Bible ca he i zoh than lengmang hna uh sih. Sam 37 cu rel dih hrimhrim hna uh sih. Bawipa nih thluachuah in pe ko hna seh!

Pastor Hniang Uk

Manila, Philippines

/////////////////////////////

Khrihfa nun

1 Peter 4:2, hi vawlei cung i nan nun chung cu, minung duhnak kha si ti loin Pathian duhnak tu kha i ukter cang u

Philippine-Chinese ka hawipa nih, ‘kawlram ah ka kal i, khrihfa nak in pei kawl pawl an ttha deuh cu’ a ka ti. Ziah, ka ti i, ‘kawlpawl cu an inn hmai lampong ah pei mizapi nih din awk ti hna an chiah, ke ttawl nak ti hna an chiah si’ a ka ti. ‘Kawl mi pawl khrihfa an si duh lo mi hi an mawh lo, an mah nak in thil ttha nan tuah khawh lo poah ahcun khrihfa an i cang duh bal lai lo’ a ka ti. Khua a ka ruah ter ngaingai. ‘Tthatnak tuah cu vanram kai nak asi lo’ kan ti hoi hnga maw? tthatnak tuah cu vanram kai nak cu asi lo, a hman ko! Asinan, Khrih kan zumh i kan zulh hnu ah cun tthatnak tuah le mibomh hna longlong in kan nun ah a khat ding asi cang, Jesuh nih a kan cawnpiak mi le a nunnak in a kan hmuhsak mi vial te hi thil ttha tuah le mi caah nun tthat hnem va si nak ding kong longlong asi. A ngaingai ah cun, mi va bomh, tthatnak va tuah le mi bomhtu dir hmun i um khawh te hna hi, Pathian thluachuah a si hlei ah, kan nun a nuam, kan hna a ngam, thluachuah hmuh nak zong asi. Asiah, ziah, kan tuah duh lo can hi a tam deuh ton? Zeicaah dah a si hnga? “keimah, keimah ca” ti mi lungput kan ngei tuk caah asi ko. Tlangcung cawnpiaknak Mathai 5-7 hi a tu le tu rel khawh lengmang i zuam hna uh sih. Cuticun, kan nun ah a kan ciah lai i Pathian duhnak nih khan kan nun cu a uk lai.

Khrihfa nun ti mi hi a ngaingai ah cun mi nih cawn piak ding nak in, mah tein le mah nun in Pathian kha hmuh ton ding tu kha asi deuh. Zeicah tiah cun, Pathian nih kan mah le kan sining cio le kan theih khawh nak cio in pehtlaihna a kan tuah tikah, pakhat pa nih Pathian a hmuhton ning a chimh mi kha, nangmah cungah kha ning theng tein na hmuh ton ve te lai tinak a si lem lo. Pakhat le pakhat thazang i pek kan herh lo ka ti nak si lo. Pathian nih a thin lung duhnak a kan hmuh sak nak Bible kha nifatin rel i cu chung in a Thlarau Thiang nih a kan hrilhfiah nak kha kan zulh ding tu kha asi ko. Nihin ah zeicahdah cawnpiak kan herh tiah cun, nifatin Bible ca rel kan huam lo, can zong kan pe huam lo, thlacam zong kan daithlang chincap tikah Pathian thinlung kan tong kho ti lo i, Pathian duhnak zong kan thei kho ti lo. Pathian duhnak kan theih lo tikah, kan tuah mi kha zei asi ti zong kan i fiang ti lo. Cu tikah kan hmuh kan ton mi a um ti lo i, mi nih an hmuh ton mi longlong kha theih le ngaih kan duh cang. Pulpit cungin chim mi thawngtha longlong rinh kan i timh i, mah tein bible carel le Pathian hmuh ton ding kha kan i thimh lem lo.

Khrihfa nun hi a har tuk mi le siikan a tam tuk mi ah kan ruah. Piangthar kaa te ah cucu na tuah lai lo, khakha na tuah lai lo an rak ti mi hna a tam tuk i asi rua. A ngaingai ah cun Khrih Thlarau ngeih i nifatin Khrih he nun tti, kal tti, um tti, thut dir tti hi zeitluk in dah a nuam ti mi hi hmur le kaa in chimh khawh mi asi lo. Nihin ah Pathian nih siter a kan duh mi le a kan tuah ter mi hi a har tuk mi asi lo. Kan tuah khawh mi te kha a si ko. Deu. 30:11 chung ah ‘Zeitintiah nihin ah kan pekmi hna nawlbia hi nan caah a har tukmi le nan phak leng a si lo’ a kan ti.

Pathian duhnak a tuah peng mi Khrih Thlarau kha kan ngei i kan chungah a nung (Kala. 2:20), cu kan ngeih mi cu kan chung ah a nun tikah a kan cawnpiak i Biatak le lam dik lam hman ah a kan hruai peng tu asi (Johan 16:13). Cucu, kan ngei lo i kan chung ah a nun lo ahcun khrihfa nun cu kan ngei lo tinak a si ko.

Pahniang

Manila, Philippines

////////////////////////////////

A ram le dinnak kawl hmasa

Mathai 6:33 zei dang vialte nakin Pathian Pennak le zeidah tuah hna seh ti a kan duh timi kha biapi deuh in ruat u law thil dang vialte hna zong hi an pek ṭhiamṭhiam ko hna lai

Nifatin kan phan bik ton mi hi a hram pi in cun: ei awk, hnipuan fenhaih le inn le lo kongah a si bik ton. Khatlei in chim ah cun vawlei cung thil le ri kan ti khawh. Kan pumsa nun him nak caah kan kawl dih. Asinain, thlarau zungzal nunnak caah hin (seriously in) zei kan tuak theng lo. Pathian nih biapi deuh in a chiah mi kha kan mah nih biapi ah kan chiah lo i, Pathian nih biapi lo deuh in a chiah mi tu kha biapi bik ah kan chiah. A ngaingai tiah cun, nifatin kan herh mi vawlei cung thil le ri hi afapa Jesuh thih hau lo in fawi tein a kan pek khawh mi le a kan tuah piak mi asi. Zungzal nunnak tu hi cu, fapa ngeih chunh thisen le nunnak liam tiangin pek mi man sunglawi bik mi asi. Nihin ah fawi tuk in vanram ka kai lai tiah kan chim dih! Asinain, nifatin kan nunnak i a herh mi vawlei cung thil le ri, fapa ngeih chuih zong thih hau lo in fawi tuk in pek khawh ko mi tu kha cu, Pathian nih a ka pek ko lai tiah kan chim ngam lo. Zungzal nunnak ca i zumh (ngam) nak le nifatin kan herh mi ei din awk, fenhaih awk a ka pek ko lai ti mi zumh (ngam) nak hi aa khat ko hnga lo maw? ziah kan chim ngam kun lo?

- Pathian caah fawi mi: pumsa nih herh mi vawlei cung thil le ri (afapa zong thih hau lo)

- A har deuh mi: zungzal nunnak (fapa ngeihchunh i thisen le nunnak liam in)

- Minung nih fawituk in kan chim nan, kan nun zong ah kan langhter set lo mi zumhnak: vanram ka kai lai (kan nun nih a chim taktak maw?)

- Pathian caah a fawi deuh ngai ko nain, minung nih kan ngamh set lo mi zumhnak: pumsa nih herh mi vawlei cung thil le ri Pathian nih a ka pek ko lai ti mi.

- Minung nih biapi deuh (oosape) ah kan chiah mi: pumsa duhnak vawlei cung thil le ri.

- Pathian nih biapi deuh (oosape) chiah ding a duh mi: a ram le a din nak.

- Hal hmanh hau loin a kan pek ding mi: pumsa nih herh mi thil le ri le ei-din awk.

- Voi tam deuh kan hal peng mi: pumsa nih herh mi thil le ri le ei-din awk

Keimah thawk in asi ko, Pathian nih biapi deuh in a chiah mi hi chia ve uhsih. Pathian duh ning he lettalam in kan um tik ah phan lo ding kha kan phang, ttih lo ding zong kan ttih, thil dang vial te pek nan si lai a kan ti mi zong kan hmu ti lo.

Voikhat cu Chinese ka hawi pa Bro. Dick nih a ram le dinnak kawl hmasa ti hi zeitindah na hmuh ning si tiah a ka hal. ‘Bible siangin ka kai, ka can ka pek dih, pastor ka tuan’ tiah ruah set lo khin ka hei leh. ‘Cu ti a siah, Bible sianginn kai lo, pastor, evangelist si lo mi pawl teh’ a ka ti. A ka ti mi cu, ‘A ram le din nak kawl hmasa’ ti mi cu zumtu vial te caah a si i, nifatin, zingfatin in zei rian kan tuan hlan ah amah he bia i ruah hmasa, thlacam hmasa, A Bia Thiang rel hmasa, i hoikomh hmasa lengmang tu kha a si. Jesuh zong zingka tein a tho i A Pa he bia aa ruah hmasa lengmang. David, Moses le profet te pawl zong pei zingka tein Pathian mithmai an kawl hmasa lengmang cu. Bible siangin ka kai si, pastor ka tuan si, evangelist ka si si tibantuk in a silo’ tiah a ka ti. Cucaah, a ram le dinnak kawl hmasa ti mi cu cucu ka tuah cang tiah thih tiang a daih mi phun si lo in, zumtu poah nih nifatin Amah kha kawl hmasa, amit hmai kawl hmasa lengmang tu kha asi deuh.Cun, thil dang vial te cu a herh ning in pek kan si ko lai.

Pathian nih, Aram le dinnak a kawlpeng hmasa tu kan si peng nak hnga thluachuah rak kan pek cio ko seh!

Pahniang

Manila, Philippines

////////////////////////

A nung mi pek chan nak

Rom. 12:1 Pathian sinah a nung in pekchanhmi raithawinak bantukin i pe tuah u

Voi khat cu, class chungah kan professor pa nih ‘Pathian biak ti mi cu zeitin dah, zeikhi dah asi; thlacam lio kha maw, phungchim lio kha maw, hlasak thangthat lio long hna kha maw Pathian biak cu asi hnga tiah, a kan hal. Kan class dih lak in kan i ceih tti hna. A donghnak a phi chuak le kan dih lak kan lung a tling ngai mi cu, ‘way of daily life’, ‘nifatin kan nuncan ziaza’ hi asi awk asi, kan ti dih. ‘asi’ tiah kan ti ngam hna lo, ‘asi awk asi’ ti long in kan ti ngam hna. Zeicahtiah, kan nuncan ziaza kan i zoh cio than tikah ‘nifatin ka nuncan ziaza bak hi asi’ tiah kan ti ngam cio ti hna lo. Cu nih a langhter mi cu, Khrih zultu hmasa hna i an nuncan ziaza kha kan thlau thluahmah cang tinak asi. Pual nih cun ‘ka zia ka cawng u’ a ti (I Cor. 4:16), ka nun dan bak hi rak ka zoh uh law, ka palh nak um cun rak ka sawh chih uh ti nak kha asi ko!

Bia ka theih ton mi ah, pastor pipi nih (asilo le) pastor fale nih, evangelist fale nih, cu ti an um ding si tung lo, tibantuk hi ka theih ton. Minung cu kan theih mi, kan ruah mi le kan pom mi ning in khan kan nun (action) ah a lang ton caah, kan ruah nak le kan pom nak hna hi ahman mi le Thlarau lei mersannak asi dingmi tu ah khan kan thlen a hau ngaingai. Zangfahnak chan, khrihfa kan si nak ah pastor caah, evangelist caah, pastor fale caah, mibu pi (member) caah tiin nuncan ziaza he pehtlai in a dangdang in Jeush nih ri a kan khiah piak mi a um lo. Minung nih khiah piak mi cu a um kho men! Khrih zultu kan sinak ah siter a kan duh mi hi ahopoah kan i khat dih, a nih kha dingfel deuh seh, anih kha cu a sual deuh zongah a poi loh tibantuk a um hlei lo. Pastor pawl cu an dingfel deuh ding asi tiah ruahnak kan ngei mi nih zeidah a chuah ter tiah cun mibu pi (member sawhsawh) cu zeiti poah kan va um zongah apoi lem lo ti mi ruahnak a chuak i, cu nih cun i sum duh nak um ti loin kan nuncan ziaza hrawhral nak tu ah a chuah ter ton. Nihin zangfahnak chan ah Pathian rian a sang deuh mi le a niam deuh mi tiin a um ti lo. Kan dih lak Pathian rian tuan tu kan si dih ko (kan hnuzarh ah kan chim mi he peh zulh in rel ah cun a fiang deuh lai).

Pastor te cu hmai lei in mipi hruai tu an si caah zohchunh awktlak deuh in um ding asi ko ti cu a hman ko ee, asinain, hibantuk thinlung kan ngeih mi nihhin mipi (members) thinlung ah, kan nih tham cu a va ning deuh ti phun in nuncan ziaza le dingfelnak lei ah zuam duh nak um loin, daithlangnak tu a chuah ter lengmang sual lai ti mi tu kha kan chim duh deuh mi cu asi.

Lev. 1:13-17 chungah rim a thaw i Pathian sin a phan mi khanghthawi pekchanh nak cu Pathian nih zeitin tuahdan ti kha fiangtein a chim hna. Pathian sinah pek cang mi khanghthawinak hi kanmah ta a si ti lo, Pathian ta asi cang. Pathian nih cun, an ngeih mi lakah a ttha bik mi le do a tla mi long kha a cohlang ton hna. Pathian nih minung a kan khamh tik zong ah, minung hna lakah minung sinak tlamtling tein a ngei ve tung i sualnak a ngei lo mi, do a tla mi Jesuh kha minung vialte kan sual ngaihthiamnak ca ding ah khanghthawinak a tuah ve.

Nihin ah kan nih hna zong, biaktheng cungah kan nunnak kha a nungmi pek chanhnak bantukin i pe uh tiah fial kan si ve cang. A nungmi pekchanhnak ti mi hi pastor, evengeslist, CCOC a rak kal mi hna, CMC kal mi hna, missionary a kal mi hna ca long ah asi lo. Zumtu Khrih zultu kan dih caah asi. Ca hlun chung bantukin Pathian sinah pek cang mi cu lak than khawh asi ti lo, kan mah ta zong asi ti lo i, a cheu bang long zong in pek khawh asi fawn lo. A cheu bang longin kan pek ah cun a tling lo mi pekchanhnak asi lai i cohlang lo mi raithawinak a si hnga. Cucaah, Khrih zultu nih cun a nun kha a mah ta asi ti lo. Nifatin a nun kha pekchanh peng asi cang lai. Can lawn kar teah Amah pek si ti loin, nuncan ziaza dih lak tu kha asi awk asi cang (way of daily life). Cucu, a nungmi pek chanh nak ti mi cu asi.

Pahniang

////////////

Pathian rian tuan tu kan si dih

Kolose 3:23 Zei thil nan tuah paoh ah, minung caah si loin Bawipa caah ka ṭuan ti lungput ngei in, nan lungthin dihlak in ṭuan u

Kan Bible ca cahlun chungah, Pathian nih ka rian tuan tu ding ah tiah biakinn chungah rian tuan tu dingin tlangbawi pawl, levi pawl, raithawi tu dingah tiah a thim mi an rak um. Sihmanhsehlaw, cahlun chan le nihin zangfahnak chan ah Pathian he pehtliah dan thil aa thleng mi tete a um. Ca hlun chan ahcun mahtein rai thawi khawh asi lo i, sual ngaihchihnak hna zong tlangbawi sin longlong in nawl piak le hal piak a rak si, mah tein direct in Pathian sin ah fuh a rak si lo. Cu tlangbawi pawl cu Pathian rian tuan tu an si i, Pathian zong nih ka rian tuan tu ding ah tiah a rak thim mi hna an si. Sihmanhsehlaw, nihin zangfahnak chan tu ah cun Paul nih fiang tein a kan cawnpiak ban tukin, 1 Peter 2:9, Sihmanhsehlaw nannih cu thimmi miphun, Siangpahrang tlangbawi, miphun thiang, Pathian miphun hrimhrim nan si. Muihnak chungin amah ceunak chungah an kotu hna Pathian nih khuaruahharmi thil a tuahmi thanh awkah nannih cu an thimmi hna nan si a ti. Cucaah, khrihfa poahpoah Pathian rian tuan tu tlangbawi kan si dih. Zeicahtiah, cahlun chung bantuk siti lo in, kan mah tein Pathian sinah direct in thla kan cam kho i kan sual nak zong direct in amah sinah kan phuang kho cang. Cun pakhat le pakhat thla kan i campiak khawh. Biakinn ah rian tuan tu kan si dih, cu biakinn cu 1 Korin 6:19-20 ah chim mi, ‘Nan pum cu Thiang Thlarau biakinn a si kha nan hngal lo maw? Cu Thlarau cu nan chungah a um i Pathian nih an pekmi hna a si kha nan hngal lo maw? Nannih cu nanmah ta nan si lo, Pathian ta nan si; a man in cawkmi nan si. Cucaah nan pum cu Pathian sunparnak caah hmang u’ ati. Cucaah, kan um kalnak, kan tuahtuannak poah ah biakinn ah rian ka tuan timi lungput kan ngeih a hau. Cu nih cun, ralrin deuh nak le dingfel deuh nak lei ah a kan hruai peng lai.

Nihin khrihfa kan sinak ah kan ruah nak thlen a hau ngaingai cang mi cu mipi nih buaktlak piin Pathian rian ti mi kan hmuh ning hi asi. Tanghra ka on in bible sianginn (B.Th) ka kai lai tiah kaa timh lio ah, minih an ka ti mi cu: Pathian rian tuan ding na thim i a tha tuk, an ka ti. Bible sianginn kai lo mi teh Pathian rian an tuan ve ko lo maw? Cun, mi pakhat nih, sianginn na kai lengmang i zeitikahdah Pathian rian cu na tuan te lai, a ka ti. Bible sianginn ka kai pah in Pathian rian hi ka tuan peng ko. Khrihfa a simi poah nih nifatin Pathian rian kan tuan ko. Zeicahtiah, Paul nih Kolose 3:23-24, Zei thil nan tuah paoh ah, minung caah si loin Bawipa caah ka ṭuan ti lungput ngei in, nan lungthin dihlak in ṭuan u. Bawipa nih nan ṭuan man an pek hna lai kha philh hlah u; a mi ca i a chiahmi laksawng kha an pek hna lai. A rian nan ṭuanmi Bawi taktak cu Khrih kha a si a ti. Cucaah, zei thil, zei rian kan tuah tuan mi poah kha Bawipa ca asi tiah ruat buin felfai tein tuan kha a kan duh piak mi asi.

A ngaingai tiah cun, khoika kan um le kan tuan poah ah, company rian kan tuannak ah siseh, kan lo kan rian kan tuan nak ah siseh, dingfel tein in um i Amah he pehtlaihnak tling kan ngeih mi nih khan Pathian sunparnak a langhter ahcun cucu Pathian rian tuan cu asi.

Bawipa rian thiang ah dingfelnak le zumhawktlak he tuan hna uh sih!

Pahniang

Manila, philippines